बालकविता

कोईराला सूर्यकिरण

आफ्नो देश छाती भरि
आँखा भरी भरी
राखी रहुँ जस्तो लाग्छ
मुटु भरी भरी
श्रम अनि सृजनाले
देश भर्नु पर्छ
बर्खतले भ्याए सम्म
यही केही गर्नु पर्छ
दृश्य टिप्ने आँखा हाम्रो
मुटु राख्ने ठाँऊ
समाज र सृजना नै
हाम्रो शहर गाऊँ
जति छर्छौ श्रम ज्ञान
पसिनाका दाना
त्यती देश उर्वर हुन्छ
र जाजल्यमान
जहाँ गयो त्यही जान्छ
नेपालको माया
जानी राख तिमी साथी
घाम भए छाँया
हामी पौरख गर्दै जाउँ
हेर्छ हाम्रो शेष
चन्द्र सूर्य रहुन्जेल
रहन्छ हाम्रो देश ।

गीत

सुजन बैरागी

घाउ त घाउ न हो बल्झी बल्झी दुख्छ
यात्रा न हो जिन्दगी अल्झि अल्झि दुख्छ

सधैँ हाँसी खुसी बाचौ सबैले यही चाहन्छ
सुख मात्र हुन्न जीवन दुःख तिर गई अल्झन्छ
हृदयमा घाउ लागेसी बल्झि बल्झि दुख्छ
यात्रा न हो जिन्दगी अल्झि अल्झि दुख्छ

आफ्नो वास्तै नगरेर धनको पनि लाग्छ मान्छे
केहीकाम छैन धनको शैया परेपछि जाग्छ मान्छे
अतितका दिनहरु बल्झि बल्झि दुख्छ
यात्रा न हो जिन्दगी अल्झि अल्झि दुख्छ

गजल

पारुस्मृती

समीप भई तिम्रो हात समाउने चाह थियो
तिमीसँगै जिन्दगीभर रमाउने चाह थियो

व्यर्थै भए स्वप्न सारा हृदयका
प्रणयको ऐश्वर्य कमाउने चाह थियो

तिम्रै निम्ती धड्ककीएको जुनी भरको फगत
स्पन्दनको चाल मात्रै छमाउने चाह थियो

पराईकै बन्धनमा बाँधिएको रै छौ
तिम्रो मनमा स्थाई डेरा जमाउने चाह थियो

अपुरै भो जिन्दगी जन्म मेरा लागि
केबल तिमीलाई वरमाला थमाउने चाह थियो

गजल

केशबराज निश्चल

लजालु त्यो तिम्रो बानीमा अल्झे
कहिले क्रन्दन अनि रुमानीमा अल्झे

अनिदो चक्षु अनि यामिनीको रातमा
यादको सपनासँगै शिरानीमा अल्झे

कल्पनामा भानुको रश्मीसँगै चम्किएकी
तिम्रै छाँँया देख्न निर्मल पानीमा अल्झे

सौन्दर्यको मौनतामा तिमीसँगै हराएर
टोलाउदै एकोहोरो अञ्जानैमा अल्झे

झिमझिम परेलीमा पिरतीको भाकासँगै
अनौठो तिम्रो जवानीमा अल्झे

प्रभातको किरण अनि पवनसँगै निश्चल
प्राकृतिक वहाबसँगै विहानीमा अल्झे

गीत

सरुआस्था

साँच्चै मर्थे तिम्ले प्रित नलाएको भएदेखि
मेरो जिन्दगीमा निमी नछाएको भएदेखि

बसन्तको फूलसरी मनमा मिठो रङ्ग भर्दै
आयौ तिमी मेरो वागमा अनुपम त्यो रुप छर्दै
उराठ हुन्थ्यो जीवनमा रङ्ग नपाएको भएदेखि
मेरो जिन्दगीमा निमी नछाएको भएदेखि

फुलेका छन खुसी मेरा डाडाँ काँडा सबै ढाकी
जीवन यो सजिएछ तिमीलाई नै मनमा राखी
मथ्र्याे मेरो प्रित तिमी नआएको भए देखि
मेरो जिन्दगीमा तिमी नछाएको भएदेखि

गजल

मिरा साकोरा

खै किन हो कुन्नी मन दुखेछ आज
नझुक्ने शीर किन झुकेछ आज

हरपर लुकामारी खेल्दै आखाँमा
उसकै प्रतिबिम्ब फुकेछ आज

धड्किन्छ मुटु यो उसैको यादमा
धड्कने मुटु किन रुकेछ आज
भुलु भन्दा उसलाई सदसदा
कल्पि कल्पि रुदाँ आसुँ सकेछ आज

के गरी कसरी बिर्सु उसलाई
अमिट बनि मनमा लुकेछ आज

मुटुमा सजाई माया गर्छु भन्थ्यो
त्यही माया गर्नेले नी भुकेछ आज

आफेलाई बिर्सिएर माया गरे
खै माया कहाँ नेर चुकेछ आज

गजल

मनोज ढुङ्गाना

सुस्तरी के यता हेर्नु भो फर्कदै
देख्छ कि झै गरी तर्कदै तर्कदै

आज भोली त गाह्रै छ रे भेट्न नी
बोल्न खोज्दै थिए डाक्नु भो झर्कदै

सुन्दथ्यौ मौन भै बस्नु भा को अरे
रिसले अग्नि भै बोल्नु भो चर्किदै

साधु जस्तै बनि ढाक्नु भो आशन
छोड्न मान्दै नमानी अझै मर्किदै

गजल

– सुजन बैरागी

फूल भनेर दियौ प्रेमले दिलमा लगाँए
काडाँ दिएकी रैछौ घोचे पछि पो थाहा पाँए

आफ्नै भनेर विश्वास गरे केथा जाली थियौ
मैले त तिमी नै हौ मेरी भनेर पो सजाँए

भर पर्नै नहुने भो आफ्नो ठानी कसैैलाई
तिमीमाथी यही गल्ति गरे र पो धोका खाँए

टिक्न सकिन तिम्रो सामू तिम्रो घृणा सहेर
हेर नसकेरै हो तिम्रो पासबाट हराँए

पटक पटक रित्तो बनाइसक्यौ र पनि
लौ अझै लुट्नु छ भने आउ म फेरी आँए

गजल

कोईराला सूर्यकिरण

आउन साथी बाँच्नकै लागि याा तिम्रो आँचो छ
बान्दी पार बाँध या छोड तिमीसँग साँचो छ

पर्दैन मानी खेतका माछा पुकारा गर्दै छन
इन्द्रकोल पुजा गर्दैछ किसान खेत चै बाँझो छ

कसरी आउँछौ आकाशबाट बर्सेर धर्तीमा
प्रेमको कुलो बगेर आउनु मेरो खेत बाझो छ

तिर्खाले झनरपात ओईलाईसके जमिन धाजो भो
झिनो छ आश पर्खेर बस्ने मन मात्र काचो छ

सितारा नानी तारा र जून आकाश ओढाई
धर्तीलाई साँची लगन गर्ने चाजो र बाजो छ

कविता– माझिमेलाको पाखो

अनुज गन्मी ‘फट्याङ्ग्रो’

माझिमेलाको पाखो
लामिटाकुरी माथी बसेर खुब हेँरे
एक दिन घरको धुरीबाट
अनि मलाई याद छ बाउन्न साल
मलाई सम्झना छ हाले गोरु र हस्तराज

बाली एैसेलु र काफलको बोट
घरमुनीको टिम्मरको रुख
खोल्स्याबटोको बास
र बुधि भाउजु ।

सिस्नुको झ्याङ र आरुको बोट
मलखाल्डोको मल र कुकुर दौडेको मेलो
बिरालोले मारेको मुसो
यि सबै याद छ मलाई ।

एउटा इतिहास परालको आगो
अर्काे रमाइलो पानीको मूल
एउटा पीडा माइली बज्यै
दयालु मन र मेरी आमा
बदनामको नाता दाजुभाई
मजाको सन्देश छोरीको विहे
बिशाक्त सोच पानीको पाइप र माइलो दाजु

विहानी मिर्मिरे, पुलीसको घेराबन्दि
हराएको होष र बहादुरी मन
मेरा बा र उनका काका
मेरो परिवार र मोती काकी
विगत र वर्तमान, माया र घृणा
गुमनाम भातृत्व र हराएको संयम

यि सबै क्षण छाल बनि तैरिरहन्छन मन भित्र
पीडा उस्तै जुन दिन माझिमेलो लुटिएको थियो
माले गोरु लडाइएको थियो
गिद्द मासु लुछ्दै थिए उसको
जसरी हामी लुछिएका थियौ
जल्दै थियो माझिमेलो लाग्थ्यो
मेरा टाकोको केशमा आगो सल्काएको जस्तो

सिनो खाने गिद्द र हस्तराज
खुसिको अपहरण र हत्या अनि यमराज
दुइटा राजको राजसँग तर्सिने गरेको छ
मेरो मन र माझिमेलोको पाखो ।

anuj _ganmi@yahoo.com

कविता – अनुशासित विद्यार्थी

सपना श्रेष्ठ

म हुँ एक विद्यार्थी
विद्यालय जान्छु
पढ्ने लेख्ने मेरो काम
हाँसी खुसी गर्छु
गुरु बा र आमालाई
सधँै मान गर्छु
राम्रो काम गर्नलाई
सधँै अघि बढ्छु
किताब कापी झोलामा हाली
विद्यालय जान्छु
साथीसँग मिलीजुली
म खाजा खान्छु
विद्यालय गएर
धेरै पाठ पढ्छु
सबै भन्दा ज्ञानी भई
ज्ञान आर्जन गर्छु
पढिलेखि ज्ञानी हुन्छु
अनि घर आउँछु
घर आई मुख धुन्छु
गृहकार्य गर्छु

– गौरी शंकर उ.मा.वि.
– कक्षा ६

मुक्तक

राम प्रसाद अधिकारी

दुःखबाट सुख छानी छानी खोच्छ मान्छे
सधै आफ्नो मात्र मनोमानी खोज्छ मान्छे
आफ्नै छायाँ भित्र आफु आफै हराउँदै
समुन्द्रमा तैरिएर पानी खोज्छ मान्छे

गजल

बुद्धलक्ष्मी तामाङ्ग

कहीँ माया धेरै भएर मनको बाँध फुट्यो
मनले दुःख भुट्यो खोटो माग्यको कर्म टुट्यो

तर कतैबाट केही भएन भगवान समयमा
त्यसै आँखा रसाएर समयको वेदनाले मलाई नै चुट्यो

शरीर सँगै मेरो मन पनि शोकाकुल हुँदा
यहाँको दिग्दिगान्त यस्तै रहेछ भावनाले मलाई नै लुट्यो

जता ततै लोभ लालच, घमण्ड अनि मनमुटाबको भावले
आधार शील स्तम्भको पाठमा मेरो आत ममता छुट्यो

कविता – माया

बिपना श्रेष्ठ

माया के हो बल्ल आज थाहा भयो
माया पाउछु भनेको त धोका भयो
कसलाई के भनौ म आखाँबाट आँसु चुईसक्यो
आँसु पुस्ने मान्े त मेरो मनबाट हटिसक्यो
नाम उसको के हो के हो माया मलाई बसिसक्यो
नाम उसको थाहा नपाउँदै माया मेरो हटिसक्यो
जिन्दगीको पहिलो माया उनीलाई नै गरेको थिएँ
बुझेन उसले मेरो माया कति माया दिएको थिए
कति सम्झाए उसलाई कति बुझाए
कसरी भनु म तिमीलाई मैले मन पराएँ
भएन दुई दिन पनि मैले मन पराएको
भएन हाम्रो मिलन मैले सोचेको जस्तो
गर्छन अरु माया अमृत हो माया भन्दै
रुन्छु म मेरो माया सम्झि कस्तो रै छ भन्दै
देख्छु अरुको माया कहिले नमरेको
सुन्छु म हल्ला आफ्नै आफन्तको
कस्तो अभागीम चाहेर पनि तिमीलाई पाउन सकिन
मेरो मनमा के छ उसले बुझ्न सकेन
लाग्छ मलाई माया तिम्रो जो कहिले पनि झुक्दैन
गर्थे म तिमीलाई माया जस्तो सागर कहिले पनि सुक्दैन
साथी नभनेनी शत्रु भने हुन्छ
तिम्रो माया मेरो मनमा सधै रहिरहन्छ

– गौरी शंकर उ. मा. वि. कक्षा ८

गजल

केशवराज निश्चल

औशीको मध्य रातमा जूनको कुरा नगर
मेरो सामू मोटर अनि सुनको कुरा नगर

सँगै जिउने कसममा उनके निम्ती अर्पित यो
यो जिन्दगीलाई धोका दिने उनको कुरा नगर

दिनरात जिएको छु आसुँ आसुँ पिएर म
आज मुखै अलिनो छ नुनको कुरा नगर

बेहोस छु उनको त्यो अनायासै पापी मनले
आफै हारे उनले देको गुणको कुरा नगर

निर्दाेषलाई फाँसी चढाई अपराधलाई सम्मान गर्ने
पैसा चलेको यो कानुनको कुरा नगर

गजल

अग्नि पुष्प

धन बटुल्न कोही थाक्दैन यो काठमाण्डौमा
निर्धक्क भै कोही हाँस्दैन यो काठमाण्डौमा

हुने खानेको होड चल्छ के रात के दिन
निर्धन र सोझा त बाँच्दैन यो काठमाण्डौमा

दिन रातै नभनी काम नी कहिले काही त
जाबो दुई टाक पनि पाक्दैन यो काठमाण्डौमा

जनताको श्रम चुस्दै थोत्रो सडकमा पजेरो
कुन नेता पन्त्रिले हाँक्दैन यो काठमाण्डौमा

मुखुरी काँ भन्दै्र ब्युझाउन गाँउ घरमा जस्तो
मिर्मिरेमा भाले बास्दैन यो काठमाण्डौमा

गजल

सुजन बैरागी

दुनियाले देखे जस्तो छैन जिन्दगी
तिमीले गजल लेखे जस्तो छैन जिन्दगी

जीवन भित्र संघर्ष संघर्षमा बाधा
आख्यानमा समेटे जस्तो छैन जिन्दगी

बाधा सँगै ब्यथा अनि ब्यथा भित्र क्रन्दन
बगैचामा भेटे जस्तो छैन जिन्दगी

हाँसो खुसी दुःख पीडा सिसाले लेखेर
इलेजरले मेटे जस्तो छैन जिन्दगी

देख्ने सुन्ने दुनियाले प्रष्टै बुझ्न सक्ने
सारङ्गीमा रेटे जस्तो छैन जिन्दगी

मुक्तक

राम प्रसाद अधिकारी ‘अनुप्रास’

कोही बाध्यताले कोही रहरले प्रेम गर्छन
उदाँउदो सूर्यलाई प्रहरले प्रेम गर्छन
किन धक मान्छौ प्रिय अरुलाई हो र
हामी मात्र होईन पूरै शहरले प्रेम गर्छ

रुवाएर कसैलाई हाँस्छ पापी मान्छे
दुनियाँको आसुँ पिई बाँच्छ पापी मान्छे
आफ्नो स्वार्थ लुटेपछि गर्नु सम्म गर्छ
गुलाव टिप्छ हाँगा धरी भाँच्छ पापी मान्छे

कविता - बा नपिउनुस मलाई लाग्छ

कोईराला सूर्यकिरण

बा तपाई पिउनु हुन्छ मलाई लाग्छ
तपाईले पिउदा सारा गल्लि सडक र भित्ताहरु डरले काम्छन
तर ती नपाईएका हर चुस्किहरु मलाई आभास हुन्छन
बा तपाइृ परिवारको ठूलो भएर पिउनु हुन्छ
तर म सानो छु सानै भएर पिउनु पर्छ
तपाई अरुलाई फरक सोच्नु हुन्छ र दोस्नु हुन्छ
अरुले तपाई फरक सोच्छ र दोस्छ

बा तपाइलाई भविश्य दुख्छ र पिउनु हुन्छ
मलाई वर्तमान मात्र दुख्छ र तपाईले पिएको आभाष मात्र गर्छु
बा तपाई समयलाई दास सम्झनु हुन्छ र पिउनु हुन्छ
तर म आफुलाई समयको दास सम्झन्छु
र तपाईको मातको आभाष मात्र गर्छु
तपाई नफोरिने रबर बन्नु हुन्छ
म कोमल नौनी र रुवा हुन चाहन्छु
तपाई यस केटेराका बचेरा च्याँ च्याँ गर्दा
यिनको भविश्य छटपटाएर भुमरीमा पर्दा
समाज एक पटि र सम्पूर्ण समाज अर्काे पटि हुँदा
प्रिवारको दुृखाईको सङ्गीतमा सबै बिर्सेर ए
बा तपाइृ पिउनु हुन्छ मलाई लाग्छ
तपाईलाई देश दुख्दैन भेष दुख्दैन र केश दुख्दैन
दुख्दैन बा तपाईलाई स्वास्नी र छोरा छोरीहरु
ीयनको शिक्षा दुख्दैन दीक्षा दुख्दैन
तपाईलाई गाउँ र समाज दुख्दैन
बा तपाईलाई दुख्छ त स्वास्नीको छाक टार्ने पैसा
र उनको सृङ्गार दुख्छ
छोराछोरीले खाजा खाने पैसा दुख्छ
राख्ने ठाउँ दुख्छ नपाएमा
नपाएमा तपाई स्वास्नीसँग दोहोरी गाउनु हुन्छ
र छोराछोरी रुवाईको संगीत भर्छन
त्यही संगीतमा डुबेर
ब तपाई पिउनु हुन्छ मलाई लाग्छ
तपाई विहान चाडै देखि त्यही जीउनु हुन्छ
आफ्नो उमेरमै सारा दुख्छ सिउनु हुन्छ
र सानीको जंघार पार गर्दै
चुस्की चुस्कीमा जीवन
बा तपाई पिउनु हुन्छ मलाई लाग्छ ।

गीत

चन्द्र मिजास

जिन्दगी मेरो आसुँमा डुब्यो यो जुनी भरिलाई
पिएर नशा टोलाई रहन्छु सम्झेर तिमीलाई

सम्झेर तिमीलाई बाचेको छु म तिरस्कृत बनेर
जिन्दगी रहे सम्झौला फेरी आफन्त भनेर

एकान्त मात्र साथी भो मेरो शुन्य रात मलाई
ख्ुसी साथ हाँसेर बाँच बधाई छ तिमीलाई

मुक्तक

बुद्धलक्ष्मी तामाङ्ग

नहुदाँ तिम्रो स्पर्श खोजी छ आखाँमा साथको
सधैँ आवश्यकता छ त्यो सहयोगी हातको
त्यो आखाँको हेराई अनि मोहनी मुस्कानको सम्झना
हजारौ सपना र आशा सधैँ रातको

गजल

केशवराज निश्चल

दिनरातै चिच्याउदै कराएर रोयौ सानु
जिन्दगीलाई ठूलो बरबाद गराएर रोयौ सानु

काडाँ बीचमा फुलेर ओईलिएको फूल ठानी
जीवन देखि तिमी अति डराएर रोयौ सानु

नमेटिने दागहरु ब्सेछन र पो यादमा
बल्झेको घाउ घरिघरि चराएर रोयौ सानु

सम्झिएर हरपल तिमीले आखाँ बाट मूल फुट्दा
मनै थाम्न नसक्दा बर्बराएर रोयौ सानु

सपनीमा सोचे जस्तो कहाँ हुन्छ र बिपनीमा
एकमनले त लाग्थ्यो मन पराएर रोयौ सानु

अतित सम्झि घरि घरि लडिबुडि गर्दै
बेहोशी भै संसारमा हराएर रोयौ सानु

गजल

बी.पी. वाग्ले ‘सज्जन’

गल्ति भनु वा विवशता म आउँदा भेट्न सकिन
यतिका महिना बितिसक्दा पनि चिठी लेख्न सकिन

साथी कोही बेपत्तन छन कति प्रदेश लाग्दै छन रे
बाँजो राखी खेतबारी नजाउ भनि बाटो छेक्दै छन रे

बाढी पहिरो महामारी चट्टान पनि मेरै गाँउमा
मेरी उनी सम्झिदिहुन नजिक गई देख्न सकिन

बर्षाै देखिको धोको मेरो मिठो गीत सुनाउने
खुसीयाली छैन यसपाली सारङ्गी मैले रेट्न सकिन

भन्नेले जे जीतो भने पनि म परिवर्तन भएको छैन
दिलमा छन अतितका निसानी मेट्न सकिन

मुक्तक

सुजन बैरागी

आज मेहन्दी चुरा र सिंदुरले रङ्गेको दिन हो
बाध्यतामा मेरी उनी अन्मेको दिन हो
तर पनि म धेरै खुसि छु सोध त किन
किनकी आज म जन्मेको दिन हो

आगो लगाएर आफै सल्क्यो भन्छौ
ऐना कोल्ट्याएर कस्तो टल्क्यो भन्छौ
तिमी त साँच्चै पढ्न नसकिने किताब रैछौ
डाक्छौ र आउँदा पल्क्यो भन्छौ

छुटेर गयो नभन्नु
चुटेर गयो नभन्नु
रोक्न सकेन तिम्रो बैशले
लुटेर गयो नभन्नु

गजल

केशवराज अर्याल ‘निश्चल’

तिमीलाई देख्न नपाउने जेल भाछ जीवन
मयााको परिक्षामा फेल भाछ जीवन

मयााको दाउमा सधै राखिदियौ तिमीले
सधै हार्ने जुवाको खेल भाछ जीवन

हाम्रो प्रेममा कुनै चोट लाग्न दिन्न भन्थ्यौ तिमी
जता छोयो दाग लाग्ने तेल भाछ जीवन

तिम्रो यादले घरिघरि आँसुको मुल सँगै
हिलो मैलो फोहोर बग्ने भेल भा छ जीवन

तिमीसँगै हुँदा कति शान्त थियो निश्चल
बर्बराउछु एक्लै पागल अचेल भाछ जीवन

गजल

राम प्रसाद अधिकारी

धर्ती अन्धकार छ जूनको कुरा नगर
लुटा फटा पापीको देशमा कानुनको कुरा नगर

नेपाल आमा डाँको छोडि चित्कारले रोएकी छिन
भो मिठो संगीत र धुनको कुरा नगर

आँटो पिठो रोटोले पेट भर्न गाह्रो पर्छ यहाँ
अब गला सजाउने सुनको कुरा नगर

तीन तारे र पाँचतारेमा पुजिँवाल छ सधँै मख्ख
रोल्पा हुम्ला अलिनो छ नुनको कुरा नगर

यता उता जता फक्र्यो सबै पापी ज्यानमारा
सहिद सधँै रोएको छ खुनको कुरा नगर

स्वार्थ लुट्ने होडबाजीमा तँ छाड मछाड चलेपछि
दाजुभाईमा गोली चल्छ गुनको कुरा नगर

गजल

कोईराला सूर्यकिरण

मेरो जिन्दगीको बन्ने आकार तिमीलाई
उन्नती ले गरेका यि साकार तिमीलाई

आँखामा प्रेम फुलाएर रोप्नु छातीभरी
टेकी हिड्ने यो धर्ती आधार तिमीलाई

जति राखे नभरिने यो धर्तीको माया
गगन भरी खुल्ने जूनको हार तिमीलाई

कोही दिन्छु भन्छन फूल कोही जून तारा
मेरो हेर्ने नजर उपहार तिमीलाई

समाजले पौरखा र उर्जा हेर्छ तिम्रो
कमी छैनौ नारी आधा संसार तिमीलाई

मुक्तक

देवेन्द्र मुस्कान ‘घायल’

अनिकालको बिऊ पच्दैन
सन्यासीलाई जीउ पच्दैन
मिठो नमिठो के थाहा बिचरो
कुकुरलाई घिउ पच्दैन

मिलाएर आयौ भने तन मिल्छ
सँधै भरी तिम्रो मेरो मन मिल्छ
तन मन मिल्यो अब के नै छर बाँकी
साँचो मनले मागे पछि जीवन मिल्छ

गजल

सुमन विरही

छहरा झै तिम्रो केश ओढाउ सरु मलाई
तिम्रो मनको कोठा भित्र बोलाउ सरु मलाई

अलि कति तिमी पिउ अलिकति म पिउँछु
अनि मात्र मनोमानी चलाउ सरु मलाई

बेहोसीमा के के हुन्छ जवानीको लिल्ला भित्र
मखमली बिछ्याउनामा ढलाउ सरु मलाई

मुक्तक

बुद्दलक्ष्मी तमाङ्ग

यो बेला नै यस्तो रहेछ मनले धेरै सोच्ने
भावनाले व्यावहमारमा विविध संकेत खोज्ने
हाँस्नु र रुनु जीवन जिन्दगीमा नितान्त रहेछ
कल्पनाको संसारमा पुगेर केही राम्रो रोज्ने

बुढानिलकन्ठ

मणि अर्याल

देशको लागि काम लाग्ने गजल लेख्न सकिन मैले
आमा रुदाँ आसुँ पुछ्ने गजल लेख्न सकिन मैले

सयौ पटक बहिनीहरु बलत्कृत हुदाँ पनि
सुरक्षाको कबज बन्ने गजल लेख्न सकिन मैले

विकृती र विसङ्गती सँग लड्दा खेरी छारे तर
गरिबीको लडाई जित्ने गजल लेख्न सकिन मैले

जताततै देख्छु म अराजक गतिविधि
समाधानको गोरेटोको गजल लेख्न सकिन मैले

देश दुख्दा कविहरुले कलम चलाउन छाडेको बेला
श्रष्टाहरुलाई झक्झक्याउने गजल लेख्न सकिन मैले

नेपालगञ्ज

गजल

सरुआस्था

विश्वासले भरिएको पुलसरी काडाँ देखें
हिजसम्म आफ्नै लाग्थ्यौ आज अनि टाढा देखें

निर्दाेष यो जीवनमा नियतीको बाटोभरी
छायाँ देख्थे दोष तर आज गाढा देखें

मर्दो रै छ सोझो आत्मा उग्रताको विश्वासले
आस्था मेरो फुटाउदा आत्मीयता भाडाँ देखें

बेचैनीले रुझ्यो मन बिझ्ने काडाँ तिमी भयौ
जोगाउथे आत्मीयता बीचतिर डाँडा देखें

मुक्तक

सुजन बैरागी

शैयामा छु अन्तिम शास शान्त सँग फेर्न देउ
हेरी रहन्छु तिम्रो मुहार अन्त सम्म हेर्न देउ
तिम्रो स्पर्शले अब भेट्ने छैन कहिले मलाई
धित मरुञ्जेल आजै यो अंगालोमा बेर्न देउ

मेट भै रह्यो
ध्यान गै रह्यो
दिलमा मात्र तिमी
होष खै रहयो

गजल

तिब्बत दर्लामी ‘आगन्तुक’

नसोध साथी देशको हाल माटो छ दुखेको
कसरी पुग्ने लक्ष्यमा हामी बाटो छ दुखेको

चन्द्र र सूर्य नेपाली झण्डा पिरले गल्दैछ
दाजु र भाई मिलन छैन फाटो छ दुखेको

सगरमाथा रोएको कठै ! कस्ले पो देख्छ र ?
ढुक्ढुकी चल्छ मुटुको भित्री पाटो छ दुखेको

आगोको वर्षा दर्किन खोज्छ बुद्धको बस्तीमा
युद्धको घाउ बल्झिन्छ क्यारे खाटो छ दुखेको

सक्दछौ भने शहिद तिमी फर्केर आउ न
रगत त्यसै सुक्ने भो हेर टाटो छ दुखेको

गजल

अधिकारी अनुप्रास

तिमी वरवरै नआउ न बिम्ती
सगै बाँच्ने कसम नखाउन बिम्ती

युगौ देखि पीडा र धोका म पाँए
अझै डस्न यतै नधाउ न बिम्ती

मुटु भित्र सोला छ चस्का देखेको
फेरी प्रेम भाका नगाउ न बिम्ती

भयो टन्न आसुँ जीवनको साहारा
अझै भर्न कुलो नलाउ न बिम्ती

कविता - शान्तीको दीप जलाई

बुद्धलक्ष्मी तामाङ्ग

२०६७ साल आयो नयाँ वर्ष
स्वागत छ तिमीलाई
वैशाख आयो पालुवा पलाई
वसन्त नै रमाइलो सबैलाई
जेठ आयो अनि जेठ १४ पनि
ठूला ठाला नेता मन्त्रि भ्याई नभ्याइ छ सबैलाई
शान्तीको जयन्तीमा कामना छ सबैको
अशान्ती दुर भागोस सधै सधैलाई
ती सम्पूर्ण आगन्तुकहरुको कामना थ्यो
शान्तीका सुनौला दीप जल्नलाई
न त मुसल्धारे वर्षा भयो अशान्ती पखाली
सत्यमा न्यायको पक्ष लिनलाई
आज देशकै लागि यो पवित्र स्थान वौद्ध र स्वयम्भुमा
बसेर शान्तीको दीप जलाएको अवगत नै सबैलाई ।

गजल

युगज्योती क्रियाशील

जिन्दगी हो यो फूल नसम्झ
टुट्छ फलामे पुल नसम्झ

यथार्थ हो रुनु हाँस्नु प्रितमा
तर दुखाउने शुल नसम्झ

जुध्छन ती नजर कहिले काही
जुध्नुलाई ठूलो भुल नसम्झ

बग्ला कहिले आसुँको सट्टा आसुँ
हर आसुँलाई असुल नसम्झ

न खुल्छ अधर न बोल्छ पेरेली
हर मौनतालाई कबुल नसम्झ

गजल

केशबराज ‘निश्चल’

तिमी मेरो प्यारो भन्दै जालमा फसायौ
आफु खायौ मलाई अनिकालमा फसायौ

तिमी महलकी परि म सानो झुपडीको प्यारो
देख्यौ र पो फरक मलाई बेहालमा फसायौ

पियौ स्वार्थ पूरा ग¥यौ तिमीले बिर्सिदियौ धारो
आफु त¥यौ मलाई ठूलो छालमा फसायौ

राजनीति झै तिम्रो माया नबुझेरै सायद
माघ उन्नाइसको कुटिल बुद्धिचालमा फसायौ

मायाको दाउमा राखि रहदाँ तिमीले
सधै हार्ने जुवाको खालमा फसायौ

बाँच्दै छु म आज एक्लै काडाँ टेक्दै संसारमा
स्वर्ग भन्दै छि नरकको आहालमा फसायौ

गजल

सरुआस्था

जल्यो चित्ता हेरिरहे जलि जान सकिन म
चिता माथि लप्कासँगै बली जान सकिन म

टुक्रिएर गयो आत्मा लाससँगै खरानी भो
पीडा धेरै होला भाग छली जान सकिन म

कति दुखाउँछो दैव दुख्न पनि छाडिसक्यो
आफ्नै मुटु टुक्रिदा नी चली जान सकिन म

साथ हुन्छु अन्त्य सम्म भन्नेले नै छोडिगए
फुल्न सँगै फुल्यौ तर फली जान सकिन म

धेरै चँढे संसारमा दुःखै दुःख सिढीहरु
तर पनि संसारबाट गली जान सकिन म

गीत

सुजन बैरागी

मेरो साथमा मलामी छन तिम्रो साथमा जन्ती आज
मेरो भागमा शंखध्वनी तिम्रो भागमा पञ्चेवाजा

आफ्नो आफ्नो भागमा केछ त्यही न हो पाउने नी
सोधेर कहाँ आउँदो रै छ र लिन आउने नी
तिमीलाई लिन आउनेले खुसी लिई आयो आज
मलाई दियो शंखध्वनी तिमीलाई पञ्चेवाजा

लिई जानेहरु पनि फरक फरक हुँदा रैछन
कोहीले खुसी मन भरि कोहीले दुःख दिदा रैछन
मैले धर्ती छाडेकै दिन तिमीले घर जोड्यौ आज
मेरो भागमा शंखध्वनी तिम्रो भागमा पञ्चेवाजा

www.sujanbairagi.blogspot.com

मुक्तक

कोईराला सूर्यकिरण

छाम्नु छामेर तिमी केही भेटिन भन्छौ
बन्यौ बनायौ पानी केही छेपिन भन्छौ
सस्तो रहेछ धर्ती दलभाउ गरेर बस्यौ
फगत बच्न उैले टेक्दै टेकिन भन्छौ

बिर्सनलाई सजिलो छ टाढा गइ बसेपछि
निस्कनलाई अति गाह्रो बन्धनमा फसेपछि
ऐले भन्छौ जहाँ जाउ जता जाउ तिम्रो खुसी
उपयोग हुन्न मान्छे उल्का नारा खसेपछि

सधैं भेटौ भन्दैन प्रेम
बाटै मेटौ भन्दैन प्रेम
जोडी पंक्षी छुटि रोको
कतै देखौ भन्दैन प्रेम

गजल

केशवराज निश्चल

प्रभातमा पाइला टेक्यौ जून बिस्र्याै तिमीले

छोडी गयौ निष्ठुरीले गुण बिस्र्याै तिमीले

बाँधिएको थियौ तिमी बन्धनमा असिम प्यारको
हीरा पायौ आज भोली सुन बिस्र्याै तिमीले

तड्पाएर बगायौ आसुँको मूलमा जीवन
पेट भ¥यौ जुठो हात धुन बिस्र्याै तिमीले

क्षितिज नाघेको गोधुलीको चमक फि¥यो पुन
बाँच्यौ आज उकमुठी त्यो खुन बिस्र्याै तिमीले

रुदै छौ रे आज भोली सुन्छु चोटै चोटमा
मैले देको उपदेशमा कुन बिस्र्याै तिमीले

कविता

अधिकारी अनुप्रास

पानी झम्झम बर्षियो सगरमा ताराहरु अस्त छन
जनता दिनदिन भोकले मरिरहे नेता सधै मस्त छन
ज्वाला दन्दन दन्कियो सडकमा चल्दै इटा पत्थर
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

रोल्पा खेप्छ कठै अभाव नुनको हुम्ला रोयो भोकले
ब्याधा आँधी तुफानले धुरी ढल्यो रुन्छन बरा जोडले
जुम्लाको झुपडी भरि छ असिना आक्रान्त को देख्छ र
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

वार्ता चल्छ रिसोर्टमा दिनदिनै निष्कर्श निक्लन्न केही
आशा जिर्ण बनेर पर्दछ थला रुदैँ र व्यर्थै हुदाँ
गाँऊको घरको र देश भरको चित्कार को सुन्छर
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

चोरीको भएले कदापी कहिल्यै पर्दैन निन्द्रा कतै
गोली चल्छ र चल्छ बारुद खुँडा बर्सन्छ कोर्रा कतै
बैरीको बीचमा परि मुलुक नै काम्दै यो थर्थर
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

कोही ताक्छ र ताक्छ ताकिरहने कुर्सी र सत्ता सधै
कोही बुझ्दछ काम केही नगरी पेश्की र भत्ता सधै
यस्तो चाल बिछट्ट खप्न नसकि उल्र्याे महासागर
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

नेपाली घरको चुलो दिनदिनै निब्दैछ के कारणले
सारा देश रुवाउने धरमरा बाँचेर हिड्छौ किन
पापीको महिमा चले मुलुकको अस्थित्व के रहन्छ र
उस्तै चाल सधै रहे अब नयाँ नेपाल के बन्छर ।

हाईकु

कोमल अविरल

निर्दो भएर
एक्लो शहरमा म
बाँच्नु बेकार

आँसुको साथ
नदि बनेर बग्दा
बेपत्ता भएँ

शान्तिका दुत
आफै हराए अरे
नेपाल बाटै

अचानो अरे
देश पो परेको छ
नेपालको जाल

बग्छ अचेल
पानी होइन खुन
नदि नदिमा

नदुखेको हो ?
छिनाउँदा घाटि पनि
न्यायको खोजी

गजल

बि.पी. ईलामे

जोडोको के कुरा आगो बलेकै छ आज
ताप लौ कति ताप्छौ घर जलेकै छ आज

धासार सारा छेउकुना झम्पल लगाएरै
भत्काउ मेची काली माटो गलेकै छ आज

डढाऊ टुँडाल सारा अश्लिल लाग्न सक्छ
भत्काऊ स्वाभिमानको जग गजुर ढलेकै छ आज

हिमाल भसाएर पहाड उठाउने रे
दिल्ली काठमाण्डौको हल्ला चलेकै छ आज

गजल

युगज्योती क्रियाशिल

आफ्नै नियतीले आफैलाई डसेको मान्छे म
जिन्दगीको यो जंजालमा फसेको मान्छे म

कठै ! आसाँ पो परेछ मेरो भागमा हजुर
पीडाको जंजिरले मलाई कसेको मान्छे म

पाउँछु कि कतै तिम्रो माया भनि सुटुक्कै
थाहै नदिई तिम्रो मुटुमा बसेको मान्छे म

जानी नजानी म तिमीलाई पाउँ भनि
देवी देवता भाक्न मन्दिर पसेको मान्छे म

कहाँ थियो र भाग्यमा मेरो तिम्रो साथ
बेहोशी मै प्रेमको रङ्ग घसेको मान्छे म

गजल

नेत्र बन्धन के. सी.

भन्न त मन धेरै थियो हेर्दा डल्ली काली रैछौ
कुराको छाँट यसो बुझ्दा साँच्ची तिमी जाली रैछौ

जाली कुरा गर्छौ काली घरमा छोरा छ नै भन्छौ
बुझ्नेले त बुझ्ला आखिर तिमी साँच्ची खालि रैछौ

कम्मर मर्काई आँखा सन्काई नाच्न तिमी जाँदा खेरी
कताकती नाटकमा रोल पाउँदा सिन्दुर हाली रैछौ

मनको कुरा भन्न खोज्दा लाज आफै माने पनि
सम्झिएर सपनामै काखमा हाम फाली रैछौ

के हुने र कस्तो हुने आफै सोच्छौ जीवनको
लक्ष्य पूरा गर्न हात हेराउन धुपबाली रैछौ

गजल

बुद्धलक्ष्मी तामाङ्ग

आज भोलीको यो संसार नै यस्तै छ सत्य झुटोमा छु
साँचै भविश्य रचि एउटा सपना पोको पारेको छु

पागल शरिर एकत्रित गरी सोचाईमा छ जीवन
नियती र भाविलाई संघर्षको चुनौती दिएको छु

जुन फूलले फक्रेर वास्ना छर्न पाएको छैन जीवनमा
जिन्दगीले रचेको खेल खेल्न मैदानमा उभिएको छ

जुन वस्तुले गन्तव्यनै खोस्रन सकेको छैन जीवनमा
विभिन्न रोग समस्या चिन्ता आदि लिएर समयको सारमा चलेको छु

बुढानिलकण्ठ

बाल कविता - बाला नर नारी

कोइराला सूर्यकिरण

देश हेर्ने तारा हामी
जून जस्तै नामी
पृवीका गहना हौ
ठान सुन खानी

बिहानको घाम जस्तै
उदाएका हामी
छर्छाै छर्छाै ज्ञान ज्योती
मुना दुरगामी

नचिनेको देख्छौ किन
जन्म भूमि माटो
हेर हामी खोल्छौ खोल्छौ
भविश्यको बाटो

हाम्रो जात फुल फुल्ने
हेर फुलवारी
भबिश्यका कर्मशिल
हामी नर नारी

तिमी खेल्ने म नी खेल्ने
एउटै फूलवारी
हामी उठे देश उठ्छ
बाला नर नारी

गजल

सुजन बैरागी

तिमीले महल ताक्यौ मैले यहि झुपडी टालीराछु
तिमीले बाली गयौ पानस मैले तेल हालीराछु

आफ्नै मात्र सोच्दा रैछन् अरुको केही वास्ता छैन
धोका खाईसकेपछि बल्ल चिन्न थालीराछु

फूल देखाई काँडा दिँदारैछन् कहाँ कोही कोही
काँडैकाडा भयो जीवन काडैमा पद चालीराछु

यता हे¥यो छिद्रैछिद्रा उता पनि उस्तै देख्छु
कुनै दिन त टालीएला आशा मनमा पालीराछु

अँधेरो छ संसारसँगै मन पनि अधेरो नै
ज्योती दिन पनससँगै मनको दीप बालीराछु

कविता - मेरो कविता

गायत्री खतिवडा

म आरामका कविता लेख्छु
म खुसीका कविता लेख्छु
हाँस्य रसमा चोपेर
बगैचामा फुलाएर रङ्गीन दुनिया सजाउछु
म आफ्ना कवितालाई प्रेम दिन्छु
स्वतन्त्रता भोग्छु अनि
खुला वातावरणमा रमाउछु
म रातका अँधेरी कवितालाई दिन्छु
सपना भरिका मिठास यथार्थमा घोलेर
मसि बनाउँछु
म आफ्ना कवितामा विश्व फैलाउँछु
म मेरो कवितामा संसार मौलाउँछु
म मातृत्व देखि प्रणय सम्म
घुसेर अनुभूति गाँसेर कवितालाई पहिराउछु
मानवता र भातृत्वका पक्ष लिने
मेरा कविताले सारा सृष्टि समेट्छन
म पहराको बावियो देखि
तलाउका कमल सम्म पुग्छु
लहरा पहरा ताल सागर सबैबाट
एक रस निकाल्छु सुधा युक्त
कविताले हृदय सजाउछु
म आरामका कविता लेख्छु
म रोदनका कविता लेख्छु
म एकान्तमा पिल पिल गर्ने झुपडीमा बस्छु
त्यहाँको दुःखमा झुलेको शिशुका चित्कार
अनि आमाको स्नेहालु
फरियाका मुजामा लुटपुटिदै गरेको
शिशुको टिठ लाग्दो अनुहार हेर्ने
विवश बाबुको रोदन देख्छु
आँखा नदेख्ने संसारबाट रङ्ग विहिन
अन्धालाई म मेरो कवितामा लेख्छु
लङ्गडाको बैशाषीलाई मसि दिन्छु
म मेरो कवितामा भूगोल समेट्छु
विज्ञान खोतल् छु अनि
निर्जिव माटोमा जीवन भरेर सार्थक तुल्याउछु
यसरि म आफ्ना कवितामा साँच्चै
सजिवता लेख्छु
जहाँ कसैले हस्ताक्षेप गरी
निर्जिव नभनोस
म आरामका कविता लेख्छु
म दुःखमा झुल्ने खुसीका कविता लेख्छु
म यस्तै चित्रमा रङ्ग भर्छु
म सजिव पानामा सजिब मसि पोख्छु
तब म अनुभुतिका कविता लेख्छु

कविता - तिम्रो डबलीमा

कोमल अविरल

सुन्दर शान्त चिसो वाहरमा
एकै साथ बस्दा कति रमाइलो
तिम्रो डबलीमा केबल तिम्रो डबलीमा
एकै साथ अँगालोमा प्रेमलापका कुरा गर्दा
वसन्तको बाहार सँगै तिम्रो डबलीमा
तिम्रो मेरो भलाकुसारी
कति मिठो हुन्थ्यो तिम्रो डबलीमा
जीवनका भोगाईहरु सँग सँगै
मिर्मिरेको किरण सँगै
कति बिते होइन र ?
प्रेमका पुजारी बनेर
एक जोडि प्रेमी प्रेमीका सँगै
वार्तालापमा मस्त हुँदा
के के भयो के के
कसलाई के थाहा उनको डबलीमा
तिम्रो डबलीमा
अविरल आफ्ना कहानी
अघि बढिनै रहेका हुँदा
तिनै प्रेम कहानीलाई लिएर
जिन्दगीका खुड्किला चढ्नु छ
मौनताको प्रेम चरमतामा पुग्दा
थाहा छैन के के वाचा भए
प्रेम कहानी चलि नै रह्यो
टेलिभिजनको सिरियल जस्तै
कसौटी बनेर
मात्र तिम्रो समिपमा
तिम्रो डबलीमा तिम्रो डबलीमा
मात्र सपनिमा मात्र निहारीमा
आखिर तिम्रो डबलीमा

गजल

बिमला पोख्रेल

समयले थप्दै गयो चोट जिन्दगीको
भत्के पछि आशा अनि अठोट जिन्दगीको

एकातिर टाल्दै लान्छु अर्काे तिर च्यातिदैछ
लाए पछि माया मानी खोट जिन्दगीको

फिका भए जीवनका रङ्ग सुकेपछि आस्थाका फूल
परे पछि वगरमा बोट जिन्दगीको

जहाँ टेक्छु पहिरो जान्छ बोझ भएकी धर्तीको
नपाउदा आधार अनि सपोट जिन्दगीको

आफ्नै ठाने जीवनमाने छल्यो आज कर्मले नै
बिक्यो आज पिरतीमा नोट जिन्दगीको

दुख्दा कतै मनहरु कतै हर्ष उल्लास हुन्छ
किन ? फरक फरक हजुर बनोट जिन्दगीको

गीत

सरुआस्था

म रोएको रात जल्यो आसुँ बगाई रोक्न सकिन
कहाँ कहाँ प¥यो झिल्का धिरताले छेप्न सकिन

आँधी आयो हुन्डरीले घर माथिको छानो उडायो
ओल्लो गाऊँ पल्लो गाऊँ डाँडाकाडाँ सबै सुसायो
कापे पछि पद मेरो आफ्नै मुटु भेट्न सकिन
कहाँ कहाँ..........................................
म रोएको रात.................................

यस्तै रैछ जिन्दगानी आधिहुरी सहनुपर्ने
आफ्नै आँखा तालभित्र जीवन यो वहनु पर्ने
उकैछिनमा मनको बादल फुट्यो आँसु रोक्न सकिन
कहाँ कहाँ ..........................................
म रोएको रात.................................

गजल

गीता दुलाल

मेरो पनि घरमा कुरा सार्नुपर्ने थियो
तिम्रो जस्तै सबलाई खुसी पार्नुपर्ने थियो

हतारमा सोचे भन्छौ के गरौ खै म
आफु खुसी निर्णय त बार्नुपर्ने थियो

कसिलाउने पाटाहरु धेरै होलान यहाँ
राम्रा नराम्रा हृयदी चाहना मार्नुपर्ने थियो

अघि बढौ आँट अब भनि रहन्छौ जहिल्यै
भावनाको प्रतिफल खार्नुपर्ने थियो

होमिएको छु समयको भेलमा निमीलाई के थाहा
आफुसँगै आफन्तलाई नी तार्नुपर्ने थियो

गजल

सरुआस्था

आफैले आफैलाई जित्ने जीवनको अशमा बाँचे
बाँचेछु यो जीवन तर आफ्नै जीवनको लाशमा बाँचे

टेक्र्याइ आफैलाई सिध्याई आफैले भाग लगाएर
मासुको तोला र आफ्नै रगतको गाँसमा बाँचे

हाँसे म संसार सामू दुखिया देख्दछ खुसी
हाँस्दैमा कसरी भनु म मधुमासमा बाँचे

फोहरा छुट्दछ दुःख खुसिको लेख नै छैन
बुझेको छ कसले पीडा कति म भासमा बाँचे

संसार त वैरी पो भयो राक्षस देख्दछु सबै
अरुको के कुरा गरौ म आफ्नै त्रासमा बाँचे

सुप्रभात साहित्य समूह (सह सचिव)

मुक्तक

सुजन बैरागी

पापी भने कसैले
घाती भने कसेले
नचिने हो की अझै
साथी भने कसैले

दिल खोलेर हाँस्न दिदैन तिम्रो शहर
खुसी सँग बाँच्न दिदैन तिम्रो शहर
अभाव र महङ्गी उफ कति सम्म बढेको
भोलीलाई केही साँन दिदैन तिम्रो शहर

सुप्रभात साहित्य समूह (सचिव)

कविता-श्रष्टा समय र सन्तान

अभिसित वसु

एकदिन अन्तरिक्षको धुमिल पर्दाभित्र
मेरा मित्र तिमीले खुल्ला प्रकृतीको कल्पना ग¥यौ
वास्तवमा तिमी बहुलाएका थियौ
आनायास उनीहरुले तिमीलाई तिम्रो परिचय दिदाँ
तिमी स्वच्छताको कोखलोमा रुमलिएर खितखितायौ
तिमी किन रोयौ र किन अस्पष्ट हाँसो हाँस्यौ
त्यो त समयको गर्भमा भुण भएर
विकसित भैरहेछ
मेरा मित्र कुनै दिन इतिहासको फिल्टरले उद्घोषण गर्नेछ
र तिम्रा अस्तित्ववान वेगको सम्वाहवानसँगै अनौठो भूगोलको खाका कोर्नेछ
तिम्रो हाँसो फेरी मेरो मगजमा झनझनाउने छ
त्यो दिन म पनि तिम्रो अस्पष्ट हाँसो हाँस्नेछु
बहुलाउने छु
वेदनामयी खकारको डल्लोले पृथ्वीको आकृतीलाई
सक्दो कलुषित तुल्याउनेछ
त्यतीबेला म तिमी भन्दा विज्ञानी बनेर
तटस्यताको भाव कोर्दै सत्यवान आधार शीलाको
फूर्ण खाका कोर्नछु , त्यतीबेला तिमी मेरा मित्र
मेरो मानसपटलमा अपरिभाषित एक नयाँ ध्रुवताराको
सिरानी बनाएर
पृथ्वी भन्दा पर
बिना चमक टिलपिलाउने छौ
पिलपिल पिलपिल मधुरो नक्षत्र
म सच्चितानन्द तारा
दिप्तिमय सप्तर्षिसँग एकता जोडेर
युद्धको आव्हान गर्नेछु
तिमी महत्वहीन कुनै आकाश गंगामा बिलाउनेछौ
म ध्रुवतारा
गलत अस्तित्वको पर्दाफास गर्दै
स्वंयम अस्तित्वको नयाँ नक्सा र विचारहरु कोर्नेछु
म नयाँ विशव र नयाँ अस्तित्वको प्रचण्ड दुत ।

गजल

कोइराला सूर्यकिरण

कहाँ राखौ तिम्रो तस्वीर फ्रेम नै फुट्यो आज
मनमा माया म¥या हैन बाटो टुट्यो आज

गुहार गरे चित्कार गरे केही लागेन यहाँ
कोही आइ हृदयबाटै तिम्लाई थुत्यो आज

सुन्दर फूल फुलाउने माली न थिए म त
निर्दयी ती असिनाले साग झै चुट्यो आज

परैबाट लुक्दै आई आँखा छोप्ने मेरो
नओइलिने फूललाई कसले लुट्यो आज

जिन्दगी झै सँगै गुड्ने गाडि रैछ फूल
बोटबाट नफर्कने गरी छुट्यो आज

सुप्रभात साहित्य समूह(अध्यक्ष)

किवता

बुद्धलक्ष्मी तमाङ्ग

यो कर्मको देख पनि कस्तो समयको जालोले सयौ घुम्ती काट्नु पर्ने
नियतीको खेलले समझौतामा, अल्झि अल्झि पाइला चाल्नु पर्ने
यो मान्छेको मन पनि कहिले मौन त कहिले चट्टान
समयको खेलमा ठूला ठूला चुनौती सहनु पर्ने
जन्म गल्तिमा लिए पछि धर्तीमा, अन्त्यको पनि साथलाई समय कुर्नै पर्ने
असहमतीको बातमा लाख सोचको जालो,
त्यो पनि सही हाँसेर बाँच्नै पर्ने
सोचले काम गर्न छाडेपछि समयमा
पागल चालमा संघर्ष आफै गर्नु पर्ने
मन फुलेर बेचैन हुँदा पनि
हाँसोको पर्दाले ढाक्नु पर्ने
अनगिन्ती कठिनाइ झेल्दा झेल्दै पनि
सुनौलो विहानी कालो रात सम्झि रुनु पर्ने
प्रत्यक कदमले अरुलाई पु¥याएको चोट तिर्न
ती असफल पाइला अघि सार्नु पर्ने
जिनदगीमा नयाँ नयाँ अनुभव चाख्नु रहेछ
त्यसैले कहिले हाँस्नु त कहिले रुनु पर्र्ने
डरलाग्छ आफ्नो हालत देखि आफैलाई
वेदना र र्दद सबै अंगाल्नु पर्ने
कहिले रुनुको पीडा त कहिले नौटङ्की फेर
चल पाउने त पाए नपाउनेले पागल भन्नु पर्ने
एकान्तको घुम्टो लाख कल्पनाको रमझमहरुमा
ती उराठ लाग्ने दिन अनि रातहरु काट्नै पर्ने
सक्दैन अब कसैले मैन झै पगाल्न चट्टान बनिसके
मृत्युलाई नै अब घनिष्ट मित्र ठान्नु पर्ने ।

वीरेन्द्र ऐश्वर्य विद्यासदन
कक्षा १०

मुक्तक

युगज्योती क्रियाशिल

थाहै नदिई सुटुक्कै मेरो मनमा फुल्नेलाई सलाम
फुलेर मेरो मनमा मलाई भुल्नेलाई सलाम
चोखो माया दिन्छु भन्दै मलाई
हजारौ फूलमा भमरा झै डुल्नेलाई सलाम

सुप्रभात साहित्य समूह (सदस्य)

कविता

अधिकारी अनुप्रास

हावा चल्छ छरेर आँसु नभमा वर्षा सरी झर्झर
गोली चल्छ र जल्छ दिल सबको बन्दै सधै धर्मर
सुन्दैछौ पथमा र देश भरमा चित्कार यो रोदन
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

आफ्नो स्वार्थ लेुटेर गर्जन गरी हुँकार चल्ने कतै
तन्द्रा भङ्ग गरेर चाल सबको रोकेर बड्ने कतै
आफ्ना दाजु भाइका उपरमा गोली चले दिन दिन
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

रुन्छन रोग र भोकले जनहरु चिन्ता र आवेगले
को देला अब ओखती ती बिचरा बाच्छन सधै आशले
देख्दैनौ गरिबी पीडा दुःख कतै यो देशको क्रन्दन
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

फोहोरी सब चाल चल्छ दुखिँया बेचेर माटो पनि
आफ्नो स्वर्थ लुटेर रम्छ सहजै छेकेर बाटो पनि
हे पापी जनहो कुबुद्धि मनमा बढ्दैछ के कारण
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

आफ्ना सन्ततीका भविश्य अब के सोच्दैन पुर्खा भने
बन्दै नोकर दाश खेप्छ बिचरा बेजोड सन्तानले
देश रुन्छ कहालिदै तर कतै सुन्दैन पापी मन
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

हाम्रो देश उदाङ्गो भो दिन दिनै पस्दैछ बैरी पनि
नेपाली जन हो भयो नी अब के हेर्छौ रमिते बनि
पर्देशी रिपुको कुदृष्टि पथमा पर्दैछ यो दिन दिन
नेपाली नभए र देश नभए के पाउछौ लौ भन ?

सुप्रभात साहित्य समूह (सदस्य)

गजल

कोमल अविरल

स्वीकार प्रेम उनको संसार हुन्छ राम्रो
मेरै विजोग खप्ने आधार हुन्छ राम्रो

के हेर्नु दुर बस्दै तिम्रो खुसि उमङ्ग
यी मौन दुःख भन्दा त्यै प्यार हुन्छ राम्रो

जीतेको जिन्दगीमा पक्कै हुनेछ केही
साचेर राख स्वप्न साकार हुन्छ राम्रो

मरेर जाने चोला छाडेर जान्छु भोली
हाँसेर गर विदाई स्वीकार हुन्छ राम्रो

सुप्रभात साहित्य समूह (कोषाध्याक्ष)

गजल

विजय देवकोटा

केही होइन मृत्यु शिरिफ विश्राम हो
स्वास सुस्केरा पछि स्वर्गको आश्राम हो

धर्ती भोगेर जानु आखर सबैमा छ
मट्टि जीवन पछि पवित्र त्यो धाम हो

अल्झि तनमा आत्मा जीवन बन्छ यो
तर बुझेर हेर्दा च्यातिने यो खाम हो

भोग्दै अँध्यारो सधै अप्रिय कष्ट ती
रश्मि खोज्नेको निम्ती पवित्र त्यो घाम हो

मुक्तक

चन्द्र मिजास

बुझ्नै नसक्ने कथा हो यो जीवन
विना चोटनै दुख्ने व्यथा हो यो जीवन
खै कसले खै किन मुल्यहीन बनायो
केवल ढुकढुकीको जेथा हो जीवन

हाइकु

म भुल्न खोज्छु
झन याद आइदिन्छ
पहिलो माया

सुप्रभात साहित्य समूह (उपाध्याक्ष)

गजल

एस.एच. निरौला

क्षितिजको आकाशमा हराउने यात्री हूँ म

तुफानी त्यो बतास मन् पराउने यात्री हूँ म ।।

ती पहाडी ओडारमा झर्नासँगै कुरा गरें

कैले हिमालमा चौंरी चराउने यात्री हूँ म ।।

तारा हेर्दै गगनका निदरीमा डुबेपछि

पौडी खेली तराईमा कराउने यात्री हूँ म ।।

प्रभातमा प्रकाशको किरणमा स्नानगरी

अँध्याराका पाटा अन्तै सराउने यात्री हूँ म ।

नेपालीको स्वाभिमान बिक्दै छ रे बजारमा

घुमिघुमि विक्री बन्द गराउने यात्री हूँ म ।।

गजल

सरुआस्था

नजरमा बस्ने नजर त्यो बैमानी
देखे मुस्काउने अधर त्यो बैमानी

लुकी चोरी हेर्दै नजर डुलाएर
माया जालमा कस्ने सदर त्यौ बैमानी

परेलीले बेर्‍यौ दुई आत्माका कुरा
जबाफैले हेर्‍यौ कदर त्यो बैमानी

जूनको टह हेर्दै मनका कुरा साट्यौ
गोधुली साँझको प्रहर त्यो बैमानी

बीचमा छ खोला भेट्ने पुल छैन
मनले माग्यो भेट्ने रहर त्यो बैमानी

म कता जाउँ आमा - कविता

सुजन बैरागी

तिमीले पढ्न पठाएकी तिम्रो छोरो
तिम्रो न्यानो काखबाट टाढा
तिम्रो आँखाबाट टाढा
यो शहरको भिडभाडमा
हराएर पनि नहराई
तिम्रो सपना पूरा गर्न लागिरहदा
क्याम्पसको राजनीतिले छुन नसकेको
पार्टीगत नेतृत्वले तान्न नसकेको
तिम्रो छोरो
जन आन्दोलनमा दिलो ज्यान लगाएर होमिदा
लाठी, फोहोरा, अश्रुग्याँस, गोली, कर्फु
सबै तोडेर लोकतन्त्र ल्याइयो
सबै खुसिले रमाउन थाले
अब फेरी जेठ १४ आयो
संविधान लेखिने दिन
तर अब पक्का भयो
यो दिनमा पनि संबिधान लेखिने छैन
यता सेना भर्ति गर्न थाले
उता खुकुरी तालिम
लाठी तालिम खै के के पो
अब फेरी मैले जानै पर्छ रे
आमा म कता जाउँ ?

हाइकु

चन्द्र मिजास

फूलले डाक्यो
लोभी भवरालाई
तिमी त चुप्चाप्

तिमी रोएर
सृष्टिलाई धोका भो
सुहाग रात

गजल

म लठ्ठ परेको पियाएर हेर्‍यौ
जवानीको छेडीबाट चियाएर हेर्‍यौ

जिन्दगीको समुन्द्रमा उमङ्गको छाल थियो
बीचधारमै प्रेम नाउ खियाएर हेर्‍यौ

तड्पाएर मलाई जिउदो लास बनायौ
चटकी झै मार्दै फेरी जियाएर हेर्‍यौ

अनन्त थ्यो यात्रा अनि भर तिम्रै थियो
संघारमै त्यो यात्रा भियाएर हेर्‍यौ

हाइकु

कोइराला सूर्यकिरण

बुद्ध पुजेर
छुराको खेती गर्छन्
कसाइहरु

तिम्रो मुस्कान
नछोड लिइ जाउ
फूलमा हेरौला

तप् तप् चुहियो
आसुँ र बलेसीले
प्यास मरेन

गजल

प्यू भने पानी अञ्जली भरी तिम्रै छ मुहार
कसरी पिऊँ पोखियो लाउनै पाइन जुहार

कैले त टिप्छु शीतलाई उनी लाई दिउँ कि भनेर
ओइलाई जान्छन फूल पनि मेरो सुन्दैनन् पुकार

आउदैनन् कैल्यै भमरा प ूलको कलमी काटेर
बाचय राखेस सुहाग भोली नगर्नु गुहार

आफुले आफ्नो कर्तव्य हनन् गर्दिनन् पैकृती
फुल्नुको सार्थक बुझेर आउ हुनेछ सुधार

मनको प्यास मेटायौ केही क्षण लाइदिउँ कि भनेर
बन्दिन थ्यौ कि हृदयमा पाए कहिल्यै धिक्कार

छोरीको विहे - कविता

निरु त्रिपाठी

बिहे गर्न छोरी बिहे गर
गर्नि नै होर भन्या
उमेरै छदाँ गर्नु पर्छ मोरी
अर्काको घर जानै पर्ने जात पो हो छोरी
हो र ?
हो त नी
सबैले गर्छन ?
गर्छन त नी
अलि राम्रो भएर बस्ने गर चुल्ठो कोरी
आखाँमा लपक्क गाजल लगाई
पटुकीले टपक्क कम्मर बाँधि
काँधमा सपक्क फरिया मिलाई
चोलीले कसक्क छाती कसाई
मसक्क मसक्क हाँस्दै
टलक्क टलक्क टल्कदै
बस्न मोरी बस झ्यालको मुखैमा

त्यसरी बस्दा पनि कोहीले हेरेन भनेनी
माग्नै आएनन् भनेनी ?
सधै भरि झ्यालको मुखैमा त आमा ?
त्यसोभए,
तल्लो घरको भुन्टे सँग गर्छस
अलि पुड्के छ त
डाडाँ घरको श्यामे नी ?
कति कालो छ
मुरली भञ्याङको मुरली नी ?
म लुरी छु त्यसको त ड्याम्के भुडी होइन र ?
अब त पक्कै पुरेत कालुको छोरो सँग हुन्छ भन त
छि आमा पनि
त्यस्को त भुट्टी कान्छीसगँ त्यस्तै त्यस्तै छ क्या

हे इश्वर ए बाटुलीको बा
छोरीलाई बिहे गर्न छिटो मनाउ
मैले देखाएको एक से एक केटा भएन
तिम्रो मनले खाको कोही भए देखाउ

बाटुली
गाँउको केटा कुनै भएन बा
खुनखोट धेरै नलगा
एउटालाई पराई घर जा
ता सँगैको सखीहरु घर गरि खाइसके
दुई तीन ओटा घोर्ले छोरो पाइसके
तँ बुढी कन्या नै बस्ने हो त ?
तेरो मनको राजा कहाँ खोज्न जाउँ त ?
एकचोटी शहर पसौ न हुन्न बा
हिड्न त हिड सबेरै
तै पनि एउटा न एउटा भेटिहाल्छ कि शहरमा
(शहर पुग्छन)
बा शहरको केटा सबै मन प¥यो
सबैसँग बिहे गर्छस त ?
पाइन्छ र ?
द्रौपती बन्छस त ?
बा पनि
बरु हेर त उ त्यो ठूलो घरको झ्यालमा
कस्तो छ ?
आम्मै खोजेको जस्ते भेटे त
गजब छैन त ?
छ छ मलाई नै हेरेर बसेको छ
अग्लो अग्लो गोरे गोरे सुलुक्क परेको रै छ
रातो कमिज जिउमा कस्तो खुलेको है ?
निलो सुरुवाल लगाउँदा त चिटिक्कै परेको
म त अहिले नै बिहे गर्छु
मलाई पनि ज्वाँई काइदाको लाग्यो
हिड न त हिड आजै कन्यादान गरिदिन्छु
आँगन आजै पोलिदन्छु
तँला ई दिहाल्छु
(जान्छन)
बा बोल्दै न त
अझै टोलाउदै छ
म त यहाँ छु
कसलाई पो हेर्दै छ
छिटो वरमाला लगाई हाल
नत्र राम्रो केटा उछिट्याइहाल्छन
फुत्काउलान
सुटुक्क फकाएर राता रात गाउँ लैजानु पर्छ
छिटो गर्न छिटो
यसको जीउ त सारो छ नी त
यो त मान्छे होइन जस्तो छ
खै खै
छट छट हेरौ
सत्यानास
हो त नी सोह्रै आना सही गाँठे
छोरीयो त सेतो पुत्ला रहेछ
भाग छिटो भाग
भागौ भागौ
बरु भुन्टेलाई गर्छु
अब काने भए पनि हुन्छ
होचेँ भए नी हुन्छ
ग्याम्पे भुँडी भए पनि हुन्छ
कसैको नासै भएपनि हुन्छ ।

अधिकारी अनुप्रास कविता

वर्षा बादलको ट¥यो अबघडी पर्दैन पानी पनि
बन्दै जिर्ण मुहान भो जगतमा सुक्दैछ खानी पनि
धर्ती रुन्छ कहालीदै पथपथै हा रत्न कड्काउदै
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै

कैले बाँध फुटेर चल्छ पहिरो जम्मै डुबि नष्ट भो
कैले छोप्छ पहरा मस्त असिना बर्षन्छ रोकिन्न त्यो
आमाको दिल दुख्छ छाती बिचरा बेजोड चर्कन्छ है
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै

कोही बाँध बनेर यो प्रहरमा गर्जन्छ बाधा सरि
कोही स्याल बनेर छट्टु हुइया चम्कन्छ त्यो क्यै गरी
आफ्नै देश उदाङ्ग भो भनि त्यसै रुन्छन बरा ती कठै
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै

आगो दन्दन दन्किदै छ पुरमा जम्मै उडि नष्ट भो
बाटो छैन कतै पहरा भिरमा आधार त्यो दिन्छ को
रुन्छन सार नपाइ लौ करुणले आकुल ब्याकुल भै
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै

खोल्दा टि भि र रेडियो वर्षन्छ कोर्र बनी
मुटु छिया छिया दिन दिनै सुन्दा र हेर्दा पनि
आखाँ देख्छ विहान रोदन पीडा देख्दैन खुसी कतै
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै

रोगी बाबु कठै छ आँसु गहमा सक्दैन उठ्नै पनि
अमा जिर्ण बनिन रुझेर दुःखले यो फिर्छ कि दिन भनी
शंका आज भयो छोरो घर भरे फर्कन्छ की फर्कन्न है
सारा गाउँ हुदैछ त्रस्त जहिल्यै यो देश के बन्छ खै


गजल युगज्योती क्रियाशिल

तिमी सपनीमा नआएकै बेस
जाली प्रित भो है नलाएकै बेस

बिपनीमा चकनाचुर हुने त्यो
सपनिको महन नपाएकै बेस

मुखमा राम बगलीमा त्यो छुरा
प्रितको गीत है त्यो नगाएकै बेस

रुप रङ्ग बैशालु जोवान भन्छौ
भो हजुर बरु नचाहेकै बेस

माटोको सिन्दुर सूयृलाई भाकी
त्यो झुटो वाचा कसम नखाएकै बेस

कविता देवकी के.सी.
आरोह अवरोह

मलाई दुःख लाग्छ
सुन्तली धामी जस्तै
अशंख्य चेलीको अस्तित्व दाउमा लाग्दा
खुम्चदै गएको देशको सीमानामा
आफु निरिह साक्षी उभिएको देख्दा
जलश्रोतमा गर्भ गर्ने मेरो स्वाभिमान
सिरानीमा टुकीको जोहोमा लाग्दा
सभ्य र आधुनिकताको उपभोग गर्ने होडमा
डान्सवार र पार्लरमा आफुलाई नङ्गाउँदा
स्वाभिमान ठडिएको थियो
सीता र भृकुटीको नाममा
अमरसिंह र भक्ति थापाको वीरतामा
बलभद्र र अरनीको कलामा
बुद्धको शान्ती र नेपाली पनमा
खै कहिले रुपान्तरण होला
मेरो यावत दुःखहरु
स्वर्णिम भविश्यको आस्वस्चतामा
कलेटी ओठका आकांक्षहरु
नविन गोरेटोको सुखद यात्राहरुमा
जीवन सजाउने सुन्दर सपनाहरुमा ।

हाइकु

कोमल अविरल

स्वतन्त्र हो
कसैले भोगेको छ
लोकतन्त्रमा

शहिद बोल्यो
देश दुखेको पल
गणतन्त्र पो

दोधारमा छ
निल्नु न ओकल्नु भो
लोकतन्त्र रे

मुक्तक

मरे जनता फेरी आयो र लोकतन्त्र
नेता भन्छ यही हो हाम्रो गणतन्त्र
धिकार छ तिमीलाई जनता ढाट्नेलाई
अब नबोल ती शब्दहरु को छ स्वतन्त्र

गजल

विमल गौतम

सोचे जस्तो पाए र रमाए आज
जीवन बुझ्ने साथी बनाए आज

संसार भरिमा जो महङ्गो थियो
तयो अनमोल मन कमाए आज

कठोर पर्खाइ पूर्ण गराएर
प्रिय मनमा डेरा जमाए आज

गरी रसपान यो प्रेम सुधाको
मीठो मीठो उत्सब मनाए आज

गजल

सुजिता बराकोटी

शान्ति खोज्दै जनताले उठाएको वात उस्तै
गणतन्त्र आए पनि गरिबको रात उस्तै

गणतान्त्रिक नेपाल भन्दै भाषण किन ठोक्छौ
भोको पेटलाई पीडा दिने लात उस्तै छ

तपो भूमि बुद्धको भन्छन सबले नेपाललाई
तर यहाँ अशान्तिको लप्काहरुको खात उस्तै छ

मनाङ्ग र मुस्ताङ्गमा चौरी सँगै देख्छु बालक
कलम समाइ क ख लेख्ने हात उस्तै छ

सबै समान हुन्छ भन्यो गणतन्त्र आए पछि
उ ठूलो म चाहिँ सानो अझै पनि जात उस्तै छ

गजल

सुजन बैरागी

जन्म भूमि मेरो देश छारेर जादैछु
आज मैले आफैसँग हारेर जादैछु

धेरै भयो भोको पेटले देश भक्ति छाँट्या
आदर्शका प्रत्यक पंति टारेर जादैछु

न्यानो माया ममता सम्झिएर फेरी
अन्तिम पटक दुई थोपा झारेर जादैछु

बाध्यतामा परेपछि विवसताले घेरे पछि
आफ्नै भागको आफ्नै खुसि बारेर जादैछु

आफै लुटिइ सम्झौताको जीवन जिउनु परेपछि
मनको रहर जति सबै मारेर जादैछु

गीत

सरुआस्था

माया गर्ने मुटु धेरै होलान तिम्रे सामू
झस्काउलान तिमीलाई पर्दै निन्द्रा सामू
त्यो मध्यको एउटा यात्री म रहेछु भने भने
साथ दिन्छौ हैन माया सहयात्री बने भने ।

जीवनको गोरेटोमा दर्पण लाखौ भेटिन्छनन् नी
पलमा बस्छन मनमा तस्वीर पलभरमै मेटिन्छन नी
तिम्रो मुटु भित्र अमिट प्रेम छाप छोडे भने
साथ दिन्छौ हैन माया सहयात्री बने भने ।


जीवन यो के छ र खै सुख दुःख साँगै काटौँ
हाँसो उल्लास समेटेर जीवनको यात्रा बाटौँ
माया भर्दै मनभरि तिमीलाई नै छाने भने
साथ दिन्छौ हैन माया सहयात्री बने भने ।

आमा - कविता

कोमल अविरल

माता तिमी हौ दिइजन्म तिमीले
दशौ मास गर्भमा राखेर तिमीले
दियो जन्म फेरी धर्तिको काखमा
देखाई पाटो दिइ माया तिमीले

आमा तिमी हौ ममता की खानी
आमा तिमी हौ स्नेह ही निशानी
राखेर काखमा सिकायौ कहानी
हुर्काई बढाई बनायौ जवानी

दशधारा दुध चुसाएर तिमीले
सदा दिलमा माया मिसाएर तिमीले
देखायौ सदैव भविश्य तिमीले
कति दुःख गर्दै हुर्कायौ तिमीले

सदा तिम्रो ऋणि बनेको छु आमा
कति के पुकारौ थोर हुन्छ आमा
म तिम्रो समिपमा सधै सँगे आमा
सदैव सधै म सम्झन्छु आमा

जननी जन्म र भूमि नी आमा
सदा सर्वदा नै सबैकी यि आमा
रिसाएनी आमा खुसाउनी आमा
लिएर दिलैमा सजाएनी आमा

कति छन कति छन पुकारौ के आमा
बढाई देखाई हिडायौ नी आमा
म तिम्रो इसारा भुल्दैन आमा
सधै साथ तिम्रो मिले हुन्थ्यो आमा

म भन्छु कहानी जननी ती आमा
म भन्छु कहानी जन्मदाता आमा
म भन्छु कहानी स्नेही ती आमा
म भन्छु सदैव आमा हे आमा

आमा - कविता

अधिकारी अनुप्रास

आमाहसन सबको भविश्य रच्ने उन्कै घडा आँकुरा
बग्छन भाव सधैभरि जलसरि चल्दै छ यो पाखुरा
धर्तिको जगमा बसेर सबले आधार बुझ्ने गर
सारा सृष्टिभरि ठूलो जगतमा आमा बिनाको छ र ?

आफ्ना सन्ततीको भविश्य रचने उन्कै छ जिम्मा पनि
सेवा चाकडी हर घडि गरि उनी बन्छिन सदा सेबिनी
दिन्छिन प्रेम शसक्त भै हरघडि झर्ना सरि झर्झर
बाल्ने सुन्दर दीप यो जगमा आमा बिना को छ र ?

बन्दै मानव कल्प कल्पहरुमा टेक्दै तला चडेदछन्
आफ्नो कोख सजाउदै पथपथै आमा अघि बढ्दछन्
राख्छिन सन्ततीको भविश्य भरमा ठाडो बनाई शिर
आशा हर्ष जगाउने विषयमा आमा विना को छ र ?

बन्दै लोचन सामू शत्रुहरुको हर्दमा तगारो सरी
आफ्नो दिल उदाङ्ग पारी बबुरा गर्छिन सेवा हरघडि
भोग्छिन राप र ताप कष्ट सहजै सन्तानका खातिर
आफ्ना सन्ततीको भविश्य रचने आमा विना को छ र ?

भुल्दै घाम र पानीको वेग पनि निस्वास आसुँहरु
खोज्छिन पलपल सृष्टिमा बहकिदै आँसो र खुसिहरु
भोको पेट लिएर अन्तर खप्नै पनि तप्तर
सारा दर्द हराउने विषयमा आमा विना को छ र ?

गजल

युग ज्योती क्रियाशिल

तिम्रो गल्लि बस्ति धाउदै छु अचेल
लेखेर गजल गाउदै छु अचेल

जिउने रहर छैन पिउनलाई म
जामको नै साथ पाउदैछु अचेल

दुख्छ छाती साह्रै मुर्छा सरि हुन्छु
साहारा भित्ता समाउदैछु अचेल

किन धुवाको धुमिल आकृती भित्र
कहाँ हो कहाँ ? हराउदैछु अचेल

तोडे सबले नाता डर छैन अब
मृत्यु सँग मित लगाउदै छु अचेल

गीत

कमल राज के.सी.

के विश्वास यहाँ मान्छेहरुको
मान्छेलाई स्वयम चारिदिन सक्छन
नसोच्नु कसैलाई यो मेरो मान्छे हो
आफन्तले नै घात गरिदिन सक्छन

चाहन्न कसैले कसैको भलोहोस
जिन्दगी अरुको फलोस फुलोस
जीवन पथमा काडा छरिदिन सक्छन
प्रगतिलाई वाधा गरिदिन सक्छन

रुच्दैन मान्छेलाई अरुले हाँसेको
सुख र चैनको जिन्दगी बाँचेको
हाँसो र खुसि अझै हार दिन सक्छन
अकारण बदनाम गरिदिन सक्छन

म मेरेको छैन - कविता

सुजन बैरागी

आउ कोही मलाई बचाउ
म यो जंगलको बीचमा
तिम्रो प्रतिक्षामा
अझै एक थोपा सास रोकेर
आफ्नै प्रेमीद्धारा
संसारको सबै भन्दा
प्यारो मान्छेबाट
मेरो मानव मश्तिष्कले
मेरो चेतन मनले
र मैले विश्वास गरेको मान्छेबाट
लुटिएर, लुटिएर, र लुटिएर
अनि मर्नै लागेर पनि
यो प्रकृतिको सुन्दरता
सूर्यको न्यानो स्पर्श
वृक्षको शीतलता
र यि वनमा बस्ने ती सबै
जनावरहरुको आत्मीयताले
मलाई मर्न दिएन
हो म अझै जिउदै छु
अब मलाई बाँच्ने रहर छ
बिम्ती कोही आउ
तर ती प्रेमीहरु नआउ
म सँग फेरि लुटिने तागल छैन

कविता

नीरु त्रिपाठी

तिमी आउछौ हरेक रात
लिएर प्रेमका श्यामल स्वप्नहरु
मेरो हात समाई
अटुट प्रेमको विश्वास दिलाई
एउटै मालामा उन्छौ हाम्रा रहरहरु ।
लाखौ करोडौ फूलको गुच्छाहरुबाट चुनेर सजाएकी तिमीलाई
कालो गाजल लगाई
परितृप्ति चुम्बन दिई
कृपा दृष्टि राखिदिनु भनेकी छु चखेवालाई ।
मेरो काखमा लुटु पुटु गरिरहने तिम्रो त्यो बानी
ती आनन्दित तातो तिम्रो श्वास सम्झी
नीख रातमा तिम्रै स्तुति गर्दै
तिमीलाई देख्न सक्छु हावाको अदृश्य मौनतामा पनि ।
पुलकित भइरहेछ मनगगन सजाएर हाम्रो सौन्दर्यमय प्रेमलाई कवितामा
लय तिमी हौ
शब्द तिमीलाई नै प्रिय
सुसज्जित छौ अन्तःस्करणमा
अमृत हौ यो मेरो प्राणमा ।
तिमी प्रकाशलाई प्रकाशमय बनाउछौ
मेरो आसुँलाई समालेर राख्दछौ
किन गर्छाै यति धेरै माया ?
आफुलाई नै पगालेर मलाइृ रोशनी दिने गर्छाै ।
काल कालान्तर सम्म भइरहोस हाम्रो प्रेमदिपमा तेलसङ्गम
अनिमेष दृष्टिले तिम्रो स्तब्ध प्रतिक्षा
तिम्रो उन्मत्त दुःखको त्यो स्वर्ण शिथिलता
कसरि बिर्सु समिपताको त्यो निस्फिर्क निन्द्रामा भेटिएको उमङ्गता ।
तिमी छौ आज दूर दूर म बाट
तिमीलाई अन्तःपुरमा कोर्दै
तिम्रो सुखस्पर्श महशुस गर्दै
अन्तिम बिन्ति नजाउ टाढा यो हृदयस्थलबाट ।।

के शुभकामना दिँउ हरिबंश तिमीलाई - कविता

कोइराला सूर्यकिरण

घाम झुल्कदै छ जून फुल्कदैछ
तिमीलाई स्वागत गर्न आतुर भएको बेला
सगर डडेको छ मानी र हुरी चलिरहेको छ
म निरन्तर हिडिरहेको छु अगन्तव्य
समय चडेको छ अस्तित्व लडेको छ
मानवता सडेको छ
त्यसैले
गुट गुटमा फुट छ
फुट फुटमा झुट छ
झुट झुटमा त्रुट छ
त्रुट त्रुटमा सुट छ
सुट सुटले लुट्छ
राष्ट्र गरिब छ
नेपाली हरिब बन्दा
राष्टियता जोखिममा परेको छ
कस्तो शुभकामना दिँउ ? हरिबंश तिम्ीलाई
तिमी हरिका वंश
म नेपालीका वंश
दुष्टहरुको कंश र कुतलहरुको ध्वंस हु
तर
कागहरु कुर्लिरहेको बेला
कोइलीले गुँडमा अण्डा पार्छ
आफ्नोल नाम बेचेर सडकका कौशीमा नाच्दा
कोइलीको बच्चा कोरल्न बाध्य हुन्छ काग
त्यस्तै
भएको राष्ट्रियताको झोला पोले पछि
सार्वभौम सडकमै छोडे पछि
इज्जत र नैतिकता खहरेमा हाले पछि
मेरो मुठो शरीरले मुटु खोजेर छटपटाउँदा
कसैको रिमोटमा चालित दुष्यले
कसरि शुभकामना दिँउ ? हरिवंश तिमीलाई
मुटु बेचिए पछि आज
दिन हराइरहेको छ
त्यसैले
आजभोली भकुण्डो नखेलेर त्यसैले खेलाउछ
सडकमा नहिडेर सडक आफुमा हिड्न थालेपछि
जलको बहाव रोकिएर
मानव गहमा मूल फुटे पछि
के गर्न कस्तो शुभकामना दिउँ
हरिवंश तिम्रो जन्म दिनमा
तिमी उप्रान्त पनि अजर रहोस अमर रहोस ।

उठ जाग जनता - कविता

कोमल अविरल तिम्सिना

म सोच्न बाध्य छु मेरै राष्ट्रको
म सोच्न बाध्य छु मेरै जनताको
भित्र दुख्छ मुटु मेरो
भावनाले छोएको पल
खै ेक गर्छन मानवताका भेषधारीले
जनताका छाप्रोमा चुलो नबल्दा
आफ्नै महल ठडाउदै व्यस्त छन
एक शब्द पनि बोल्दैनन्
दुःख र सत्यताको बोली
जनताको जीउधन बेच्न व्यस्त छन
आखिर कुर्सी उनैले पाएका छन
तिनै जनताको काधँ टेकेर ।

कहाँ गए मानवताका स्वरहरु
खै शान्ति सुरक्षा र सम्मान
अ‍ै शान्त सुन्दर र समानता
खै कहाँ गए शान्तिका नाराहरु
खै कहाा गए अधिकारका भाषाहरु
लुट कति लुट्छौ सोझो पनको फाइदा उठाउदै
जनताको आखाँमा छारो हाल्दै
सोझो निमुखा जनतालाई के थाहा
खोस्दैछन सबै अधिकार यिनले ।

राम्रो नेपाल बन्दैन अब होइन ?
कुर्सिका पिपासुहरुको खेलमा
कुर्सीका पिपासुहरु जनताको दुःख बुझ्दैनन्
जनताको रगतले सृर्जिएको मुलुक
बेच्दैछन सुस्ता र कालापानी सँगै
र मख्खछन र आनन्द पनि
बहुला कुकुर जस्तै
भुक्छन त्यही सीमामा तर के गर्न सक्छन ?
थाहा छैन छोटो लोकप्रियता कमाउन ।

जनता बेखबर छन मरेका थाहा छैन
देश दुख्छ थाहा छैन दुखाउनेलाई नै
भयो तिम्रो खोक्रो भाषण चाहिदैन अब
आडम्बर र सहानुभूति हैन
भो चाहिदैन तिम्रो साथ
पापको खोल ओडेका तिमीहरु
आँखै अगाडि बलत्कार हुदा
तिने बलत्कारीलाई साहारा दिने
छि नबोल अब तिम्रो बोली सुन्नु छैन ।

अब तिम्रो सत्यनाश हुने बेला आएको छ
उठ जाग जनता हो
जनताको अधिकार लुट्नेहरुलाई
जेष्ठ चौध गते टेङ्गोमा नपुगे
यिनीहरुको सामूहिक चिहान खन्नु पर्छ
नत्र यिनले जानताको चिहान खन्ने छन
राज्यका दुष्ट नेतालाई
कुर्सीका पिपासु साँडेहरु
राज्यमा दादा गिरी गर्नेहरु
जनताका नाममा राज्य माथी बलात्कार गर्नेहरु
जनतालाई दिन दाहाडै ढाँट्नेहरुलाई
उठ जाग जनता हो
दश डाडा पारी खेद्न
सदेब सदैब शान्ति, सुन्दर, समुन्नत
देश बनाउन
राज्यलाई जोगाउन
फोहोरी खेलका
खेलाडिहरुलाई समाप्त गर्न ।

उस्ता उस्तै - कविता

चन्द्र मिजास

यहाँ दिन र रात उस्ता उस्तै
अनि रात र दिन पनि उस्ता उस्तै

चमेरोलाई दिन अँधेरो
मच्छेडलाई रात अधँरो
तर यँहा मान्छेलाई दिन र रात उस्ता उस्तै
सुन्दा अनौठो लाग्छ तर सत्य यही देंखे मैले
नपत्याए, नपत्याए ती भविश्यका राष्ट्रवाहक
युवा जमातलाई सोध
जो दिन रातलाई छुट्टाउन नसकेर
दिउँसै मसाज अनि क्याबिनमा गएर
मस्त निन्द्रा पु¥याउछन
अझ नपत्याए
भोलिका आदर्श आमा ती युवतीहरुलाई सोध
जो दिन र रातलाई छुट्टाउन नसकेर
मध्यरातमा आफ्नो व्यावसाय संचालन गर्दछन
ती युवा युवतीहरुलाई दिन र रात उस्ता उस्तै
अनि रात र दिन पनि त उस्ता उस्तै
हुम्ला जुम्लाको लमतनन उकालोमा ढाकर बोकेर
थाकेको ढाक्रेदाई
जो एक घुट्का पानीको प्यास
मेटाउन नपाएर
बाटोमै ढाकर सिरानी बनाई रात काट्दा
एक टुक्रा झुम्रोको हालत हेर
मास्तिर छोप्यो तलतिर जाडो
तलतिर छोप्यो मास्तिर जाडो ।
यता काठमाण्डौको ब्यूटिपार्लर
र सपिङ्ग महलहरु धाउने
सुन्दरीहरुको बिजोक उस्ता उस्तै
हेर त बिचरी सुन्दरीहरु
कपडा किन्ने पैसा पति लाली पाउडर
र क्रिम किन्नमा सक्छन अनि एक टुक्रा सानो
टालो किनेर पूरै शरीर छोपेको
वहाना गर्छन
मस्त जवानी देखाएर ।
हेर त तल तान्यो माथी नाङ्गै
माथी तान्यो तल उदाङ्गै
त्यसैले त लाग्छ
ती भरिया दाई र त सुन्दरीहरुको हालत उस्ता उस्तै
त्यसैले यहाँ
दिन र रात उस्ता उस्तै
अनि रात र दिन पनि उस्ता उस्तै
चमेरोलाई दिन अधेँरो
भच्छेडलाई रात अधोरो
तर यहाँ मान्छेलाई दिन र रात उस्ता उस्तै
अनि रात र दिन पनि उस्ता उस्तै ।

मेरो स्वर्गमा - कविता

बिमल गौतम

म सँग स्वर्गको सपना छ
महाशय
तपाईसँग बाड्नको लागि
जहाँ मनोहर धरालतको कल्पना छ
र प्रत्येक पाइलामा आउने डरलाई
न्यूनतम गरेर शुन्यप्राय बनाइएको हुन्छ
प्रत्यक सडकहरुमा
पुष्पबाटिकाले सजाइएको हुन्छ
जहाँ गुलाव झै खुलेका
रमणी देखेर तपाई आइलाग्नु हुनै छैन
र त्यहाँ
तपाँई र म सँगै गफ गरि रहेका हुनेछौ
पलेटी मारेर
तपाँई र म सँगै परिश्रम गरिरहेका हुनेछौ
पसिना झारेर
र तपाई–मेरो आत्मीय सम्बन्ध
यति गहिरो हुनेछ
जँहा द्धन्दको यथार्थमा
साँचो प्रेमको प्रादुर्भाव हुनेछ
त्यो बेला म तँपाईको खोइरो खन्ने छैन
तँपाई म माथि पहिरो लाउनु हुने छैन
केवल मुस्कानले स्वागत गर्नु हुने छैन ।
शरीरमा रिस भए र घृणाका संवेदनाहरु
न्यूनतम भएर जानेछन्
र हामी त्यो स्वर्गमा हुनेछौ
र एकअर्काको स्वागत मुस्कानले गर्नेछौ
“महाशय तँपाईलाई स्वागत छ ।”

म बसिरहेछु नक्सा कोर्न - कविता

सरुआस्था

स्ट्याण्डमा अडिएको सानदार मैन बत्ति
मेरै लागि तप्प तप्प पोखिदैछ
म बसिरहेछु नक्सा कोर्न
सेतो कागज र कालो मसिको लेप सँगै ।

घरि मैन बत्ति हेर्छ मलाई
घरि सेतो कागज र कालो मसि
गिज्याउछ मलाई
हे माव तेरो मानसपटलमा
“आफ्नो देशको नक्सा अटाउन
सकेन हगि !”
म मौन मुकदर्शक
घरि आफ्नो सानदार अस्तित्व
मेरै लागि पोखिरहेको
मैन बत्तिलाई हेर्छु
घरि मेरो उदेश्यको लागि
आफ्नो अस्तित्व समर्पण गरेको
सेतो कागजलाई चियाउछु
तर अँह मैले सकिन
मेरो देशको नक्सा कोर्न ।

मैले टिस्टा र कागडालाई नसमेटी
नक्सा कोर्न सकिन
मैले निरुदेश्य विदेसिएका
भूमिहरुलाई नसमेटी
नक्सा कोर्न सकिन
समेटिएकै हो मेरो नक्सामा
टिस्टा र कागडा
सँगै रोइरहेका
सुस्ता र कालापानी
तर अहँ मेरो देशको नक्सा
मैले कोरेको नक्सासँग
मिल्नै सकेन ।

सँयौ मैन बत्ति पोखिए
सयौँ मैनबत्ति मसि छचल्किए
सयौँ कागजका सेता पानाहरुले
अस्तित्व गुमाए
मेरो नक्साको लागि
तर मैले मेरो देशको नक्सा
मिलाउनै सकिन
र त अझै म
बसिरहे छु नक्सा कोर्न ।